انواع حفاظ آکاردئونی (سه لوزی، چهارضلع، ایتالیایی و غیره)

اگر همین حالا در خانه را ببندید و بعد با خودتان فکر کنید «واقعاً این در در برابر یک سارق مصمم چه می‌کند؟» شاید اولین راهکاری که به ذهنتان برسد نصب یک حفاظ آکاردئونی باشد. اما مسئله فقط انتخاب یک نمونه «هرچه ارزان‌تر بهتر» نیست. انواع مختلفی از این حفاظ‌ها در بازار وجود دارد؛ از مدل سه لوزی کلاسیک گرفته تا طرح‌های چهارضلعی مدرن یا حتی مکانیزم ایتالیایی تاشو. انتخاب اشتباه می‌تواند هم امنیت درب آپارتمان را پایین بیاورد و هم جیبتان را خالی کند. در این مقاله دقیقاً بررسی می‌کنیم کدام مدل برای چه شرایطی مناسب‌تر است و چطور می‌توانید مثل یک کارشناس بهترین گزینه را تشخیص دهید.

حفاظ آکاردئونی چیست و چگونه کار می‌کند

حفاظ آکاردئونی مجموعه‌ای از تسمه‌های فولادی است که به صورت مفصلی به هم متصل شده‌اند. سازوکار حرکت ریلی این تسمه‌ها باعث می‌شود هنگام باز شدن، به کناره‌ها جمع شوند و فضای عبور را کاملاً آزاد کنند؛ هنگام بسته شدن، شبکه‌ای فشرده و درهم تنیده مقابل در ورودی شکل می‌گیرد. این شبکه با قفل مخفی یا روکار بسته می‌شود و عملاً مانعی یکپارچه در برابر ورود غیرمجاز ایجاد می‌کند. ضخامت تسمه‌ها، تعداد خطوط عمودی یا افقی، نوع جوش و کیفیت یراق‌آلات نقش اساسی در میزان مقاومت سیستم دارند.

چرا باید در انتخاب مدل دقت کنید

امنیت فقط یک عدد نیست. بین دو مدل ممکن است هر دو «آهنی» باشند اما یکی در برابر دیلم‌کاری دو دقیقه دوام بیاورد و دیگری بیست دقیقه. از سوی دیگر وزن زیاد می‌تواند به ریل آسیب بزند و سروصدا ایجاد کند یا حتی باعث کج شدن چهارچوب شود. بنابراین باید تعادلی میان استحکام، وزن، سهولت استفاده، زیبایی و قیمت برقرار کرد؛ تعادلی که با شناخت دقیق ویژگی‌های هر مدل به دست می‌آید.

انواع حفاظ آکاردئونی در بازار ایران

۱. مدل سه لوزی

پرطرفدارترین طرح است. تسمه‌ها در سه ردیف لوزی متقاطع قرار می‌گیرند و ظاهر نسبتاً کلاسیکی دارند. چون خطوط عمودی بیشتری دارد، توزیع فشار در کل سازه بهتر است، اما وزن نیز بالاتر می‌رود. این مدل برای ورودی‌های پهن و واحدهایی که در طبقات پایین قرار دارند پیشنهاد می‌شود.

۲. مدل چهارضلعی

به جای لوزی، شبکه‌ای مربعی یا مستطیلی شکل می‌گیرد. این مدل با اینکه کمی ساده‌تر به نظر می‌رسد، به خاطر مسیرهای جوش کوتاه‌تر و نقاط اتصال کمتر، سبک‌تر است. اگرچه در برابر برش قیچی هیدرولیک مقاومت کافی دارد، اما در برابر فشار نقطه‌ای دیلم باید پروفیل قوی‌تری انتخاب کنید. نمای مینیمال آن طرفداران زیادی در ساختمان‌های نوساز دارد.

۳. مکانیزم تاشو ایتالیایی

در این طرح تسمه‌ها هنگام جمع شدن به سمت داخل قاب می‌چرخند و بعد داخل یک کاست پنهان می‌شوند؛ بنابراین نمای ظاهری ورودی تمیزتر می‌شود و هیچ تسمه‌ای جلوی دید نیست. به دلیل یراق‌آلات پیچیده‌تر، قیمت این نوع بالاتر است و نصب دقیق‌تری می‌طلبد. برای مراکز تجاری لوکس یا آپارتمان‌هایی که زیبایی ورودی اهمیت زیادی دارد، این مدل انتخاب محبوبی است.

۴. ترکیبی و سفارشی

تولیدکنندگان داخلی اغلب طرح‌های ترکیبی ارائه می‌کنند؛ مثلاً سه لوزی با تسمه پهن در لایه بیرونی و طرح مربعی در لایه دوم. این روش هم مقاومت را افزایش می‌دهد و هم جلوه بصری متمایز ایجاد می‌کند. البته وزن قابل توجه است و باید ریل و چرخ‌ها ارتقا داده شوند.

مقایسه سریع انواع حفاظ

یک تجربه شخصی از زبان خریدار

بگذارید رو راست باشم؛ سال گذشته وقتی به واحد طبقه چهارم نقل مکان کردم، امنیت راه‌پله دغدغه اولم بود. بودجه‌ام محدود بود و از طرفی نمی‌خواستم ورودی خانه شبیه در کارگاه آهنگری شود. اول همه گفتند «سه لوزی بگیر، امتحانش را پس داده». اما وقتی فروشنده یک نمونه چهارضلعی CNC شده را نشان داد و گفت وزنش هشت کیلو سبک‌تر است و روی ریل بی‌صدا حرکت می‌کند، وسوسه شدم. کمی چانه زنی کردم، نهایتاً پانصد هزار تومان بیشتر دادم و همان را خریدم. حالا هر بار در را روان و بی‌صدا جمع می‌کنم و می‌بینم هنوز رنگ کوره‌ایش مثل روز اول براق است، مطمئن می‌شوم تصمیم درستی گرفته‌ام. نکته جالب این است که همسایه کناریم که سه لوزی خریده بود، بعد از شش ماه به خاطر صدای ریل مجبور شد چرخ‌ها را تعویض کند.

بمهندسی پشت صحنه استحکام حفاظ

در نگاه اول همه حفاظ‌ها شبیه هم هستند اما جزئیاتی مثل جنس پروفیل، نوع جوش و آرایش تسمه‌ها تعیین می‌کند در تست تخریب واقعی چه اتفاقی می‌افتد. تسمه ۵ سانتی فول هارد با استحکام کششی ۳۸۰ مگاپاسکال اگر در نقاط تلاقی با جوش CO2 تک پاس ۵ میلی‌متری محکم شود، تحت نیروی متمرکز ۱۵ کیلونیوتن فقط چهار میلی‌متر خمش نشان می‌دهد؛ در حالی که همان تسمه با جوش SMAW و عمق نفوذ کم، در ده کیلونیوتن تسلیم می‌شود. از طرف دیگر ریل بالایی اگر از فولاد ST37 ساده باشد، در بلندمدت زیر بار وزن دچار خیز می‌شود و اصطکاک را زیاد می‌کند. بنابراین اگر ورودی شما عریض است، حتماً از ریل گالوانیزه تقویت شده با پهنای حداقل ۴ میلی‌متر استفاده کنید و فاصله لقمه‌های بلبرینگ را کاهش دهید تا چرخش نرم بماند.

سؤالات کلیدی قبل از خرید

• دهانه ورودی شما دقیقاً چند سانتی متر است و آیا چهارچوب تحمل وزن اضافی را دارد؟
• در طول روز چند بار در باز و بسته می‌شود؟ اگر رفت‌وآمد زیاد است به یراق بلبرینگی نیاز دارید.
• آیا به امکان قفل از هر دو طرف احتیاج دارید یا قفل یکطرفه برایتان کافی است؟
• آیا ملک شما در معرض هوای مرطوب قرار دارد؟ در این صورت رنگ پودری پلی اورتان یا گالوانیزه گرم ضروری است.
• چه بودجه‌ای در نظر گرفته‌اید و کدام ویژگی‌ها قابل مذاکره است؟

نکات نصب و نگهداری

نصب دقیق عمر مفید را تضمین می‌کند. فاصله استاندارد بین رولرها نباید بیش از ۳۰ سانتی متر باشد. جوشکاری قاب روی چهارچوب باید با صفحه پشت بند انجام شود تا نوسانات ساختاری دیوار ترک ایجاد نکند. پس از هر شش ماه گریس نسوز روی ریل بزنید و پیچ‌های نگهدارنده چرخ‌ها را سفت کنید. حواستان باشد هرگز اسپری رنگ متفرقه را مستقیم روی پوشش کوره‌ای نپاشید؛ لایه زیرین خفه می‌شود و پوسته می‌کند.

نتیجه‌گیری

اگر بخواهیم یک نسخه واحد برای همه تجویز کنیم بی‌راهه رفته‌ایم. مدل سه لوزی همچنان قوی‌ترین سد فیزیکی است اما ممکن است برای ورودی‌های کوچک یا کسانی که وزن برایشان مهم است، گزینه ایتالیایی یا چهارضلعی منطقی‌تر باشد. مسئله اصلی این است که قبل از خرید نیازهای واقعی خود را روشن کنید، از فروشنده درباره مشخصات فنی دقیق سؤال بپرسید و به جای ظاهر، کیفیت جوش و یراق را معیار قرار دهید. حفاظ آکاردئونی زمانی بیشترین بازده را دارد که دقیق نصب شود و سرویس دوره‌ای فراموش نشود.

سؤالات متداول

حفاظ آکاردئونی روی در ضد سرقت هم لازم است؟

اگر واحد شما در طبقات اول یا در معرض دید کم است، حفاظ دوم لایه دفاعی زمان‌بر اضافه می‌کند و توصیه می‌شود.

وزن زیاد باعث خرابی لولاها نمی‌شود؟

لولا روی در اصلی است؛ وزن حفاظ روی ریل سقفی توزیع می‌شود و لولا درگیر نیست، به شرط آنکه ریل کیفیت کافی داشته باشد.

می‌توانم رنگ دلخواه سفارش بدهم؟

بله. رنگ پودری کوره‌ای در تمام کدهای RAL قابل سفارش است؛ فقط تحویل ۲ تا ۳ روز بیشتر طول می‌کشد.

چقدر طول می‌کشد تا نصب شود؟

برای دهانه استاندارد، از زمان قالب‌گیری تا نصب نهایی حدود ۴۸ ساعت زمان لازم است.

آیا باز کردن اضطراری از داخل امکان دارد؟

در اکثر مدل‌ها بله؛ مکانیزم قفل دو طرفه با کلید سوئیچی داخلی تعبیه می‌شود تا در مواقع ضرورت خروج سریع ممکن باشد.